سوزش سر دل یا رفلاکس یا ترش کردن
سوزش سر دل یا رفلاکس یا ترش کردن
ریفلاکس(REFLUX) بیماری می باشد که حدود 40 درصد افراد جامعه را گرفتار می کند و در 15 درصد موارد، این بیماری به شکل شدید و آزار دهنده است. در این بیماری اسید معده به همراه غذا، از معده به مری برمی گردد(مانند تصویر بالا)و مردم بعد از خوردن غذا، احساس لذت و رضایت ندارند. ریفلاکس یکی از بیماری های شایعی است که مردم از ترش کردن شکایت دارند و از احساس زندگی مطلوب و لذت بخش رنج می برند.
علایم بیماری ریفلاکس کدام است؟
شایع ترین علامت این بیماری ترش کردن و سوزش سردل می باشد و از علایم دیگری که کمتر شایع می باشد داشتن حالت تهوع، استفراغ، درد سینه و گلو، بعضی اوقات گوش درد، سرفه و حتی تشدید حملات آسمی در بیماران مبتلا به آسم می باشد.
هم چنین داشتن خشونت صدا و به ندرت احساس گیرکردن غذا در مری (دیسفاژی) نیز در این بیماران دیده می شود.
عوامل زمینه ساز بیماری ریفلاکس کدام است؟
از مهم ترین عوامل زمینه ساز یا تشدید کننده این بیماری می توان به عواملی مانند عادات زندگی، عادات غذایی، مصرف داروها و چاقی اشاره کرد.
با توجه به این که چاقی در کشورهای در حال توسعه روز به روز در حال افزایش می باشد، این بیماری نیز در این جوامع بیشتر دیده می شود. ولی خوشبختانه، با کاهش و تنظیم وزن، علایم این بیماری قابل کنترل و درمان می باشد.
از عوامل غذایی که با بیماری ریفلاکس در ارتباط است می توان به مصرف غذاهای پرچرب اشاره کرد. از عوامل دارویی می توان به مصرف نیترات ها و کلسیم بلاکرها اشاره کرد که مصرف بیش از اندازه این مواد باعث تشدید بیماری ریفلاکس می شوند.
راه های تشخیص بیماری کدام است؟
غالباً برای تشخیص این بیماری نیاز به استفاده از وسیله تشخیصی خاصی نمی باشد، چون علایم بارز این بیماری ترش کردن می باشد که خود بیماران این نکته را ذکر می کنند. ولی در بعضی از موارد برای تشخیص قطعی می توان از آندوسکوپی و گرافی باریوم سوالو (Barium Swallow) و PH متری استفاده کرد.
سرفه مزمن هم از علامت های نسبتاً شایع بیماری ریفلاکس می باشد که ممکن است با بیماری های ریوی اشتباه شود و در بیماران مبتلا به آسم، ریفلاکس می تواند باعث تشدید علایم آسم شود.
این بیماری بیشتر در چه افرادی دیده می شود؟
این بیماری معمولاً در افراد چاق و افرادی که از رژیم های غذایی پرچرب و کالری زیاد استفاده می کنند دیده می شود. هم چنین در بیمارانی که دچار فتق مری می باشند، نیز احتمال بروز ریفلاکس بیشتر است.
از عوامل تشدید کننده این بیماری می توان به عواملی مانند خوردن غذاهای سنگین و خوابیدن زود هنگام بعد از مصرف غذای سنگین و حجیم اشاره کرد.
این بیماری در آقایان سفید پوست با شیوع بیشتری نسبت به خانم ها و دیگر نژادها دیده می شود.
عدم درمان بیماری چه عوارضی را به همراه دارد؟
عدم رعایت رژیم غذایی و درمان دارویی، در دراز مدت میتواند، باعث تغییراتی در سلولهای ناحیه پایین مری شده که در نهایت زمینهساز ایجاد سرطان مری میگردد، ولی خوشبختانه این عارضه شایع نمیباشد.
توصیههایی برای بیمارانی که بهبود نیافتهاند و خود سرانه دارو مصرف میکنند:
مهم ترین توصیه به این بیمار، رعایت رژیم غذایی و تعدیل عادت غذایی، عدم مصرف خودسرانه دارو، مراجعه به یک پزشک متخصص داخلی یا فوق تخصص گوارش و فقط مصرف داروهای تجویز شده توسط ایشان میباشد.
در صورت عدم بهبودی، علیرغم رعایت موارد فوقالذکر و مصرف داروی مناسب، باید تحت نظر پزشک معالج، سایر بررسیهای تشخیصی لازم برای ایشان انجام گیرد.
مهم ترین مشکل در برخورد با این گونه بیماران، سخت بودن پذیرش و اجرای توصیههای رژیمی و نیز مصرف دارو برای مدت زمان طولانی است. اکثر بیماران به دنبال درمانی هستند که در یک دوره زمانی کوتاه باعث بهبود همیشگی آنها شود. ولی متاسفانه به دلیل ماهیت بیماری چنین امری معمولاً امکان پذیر نبوده و بیماران باید توجیه شوند، که مادامی که رژیم را رعایت کرده و دارو مصرف میکنند، معمولاً مشکلی ندارند، ولی با عدم رعایت رژیم یا قطع دارو، تقریباً همیشه مشکل عود خواهد کرد.
توصیه نهایی به بیماران، مراجعه به پزشک، رعایت موارد فوقالذکر و مصرف داروی مناسب تجویز شده توسط پزشک صاحبنظر، در زمینه بیماریهای گوارشی است.
به یاد داشته باشید، که استرسو فشارهای عصبی یکی از عوامل تسریع کننده عود بیماری است، پس آرامش خود را حفظ کنید.
توصیه به این بیمار نیز مشابه موارد ذکر شده میباشد، یعنی لاغر شدن در صورت چاقی، رعایت رژیم غذایی، عدم مصرف خودسرانه دارو و خصوصاً شربت آنتی اسید که تنها اثر تسکینی دارد، مراجعه به پزشک متخصص و از همه مهم تر پذیرش این مساله که درمان بیماری، طولانی مدت و با مدت نامشخص است.
در ضمن در صورت رعایت موارد ذکر شده، اگر باز هم بهبودی حاصل نشود، حتما انجام بررسیهای تشخیصی مانند انجام آندوسکوپی دستگاه گوارش لازم میباشد.
سوزش سر دل یا ترش کردن غذا
احساس سوزش در قسمت تحتانی قفسه سینه همراه با ترش كردن و احساس تلخی در دهان و گلو را "سوزش سر دل" میگویند. به این بیماری، "بازگشت اسید معده به مری" یا "رفلاکس معده" نیز گفته میشود.
سوزش سر دل میتواند بعد از خوردن یك غذای سنگین یا در هنگام خواب برای مدت چند دقیقه یا چند ساعت احساس شود.
علت این بیماری بسته نشدن دریچه ی بین مری و معده است؛ در نتیجه اسید معده به سمت مری برمی گردد، یعنی همان " ترش کردن غذا" و این اسید، مری را تحریك می کند و سبب درد و سوزش سر دل میشود.
وقتی که غذا بلعیده می شود، از طریق مری پایین آمده و به سمت معده می رود. در محل ورود و خروج معده، ماهیچههای حلقوی وجود دارند که به آنها اصطلاحاً اسفنکتر (SPHINCTER) گفته می شود و به عنوان دریچه عمل می کنند. وقتی غذا به معده می رسد، دریچه یا اسفنکتر بالایی معده باز شده و اجازه می دهد که غذا وارد معده شود. سپس این دریچه بسته می شود تا غذا و شیره گوارشی در معده نگهداری شوند. اگر این اسفنکتر خراب شود یا نشتی داشته باشد، شیره گوارشی که حاوی اسید معده نیز می باشد، به سمت بالا رفته و وارد مری می گردد. البته برگشت اسید معده به مری ممكن است به دلیل افزایش اسید معده نیز باشد.
اگر سوزش سر دل زیاد طول بكشد ممكن است التهاب مخاط مری را به وجود آورد.در صورت پیشرفت التهاب مخاط مری، مری تنگ شده و امكان دارد دچار خونریزی شود و بلع نیز با مشكل مواجه می شود.
سوزش سر دل میتواند نشانهای از وجود زخم باشد.
توصیه های لازم برای جلوگیری از سوزش سردل:
- از دراز کشیدن بعد از خوردن غذا پرهیز کنید.
- بعد از خوردن غذا، در وضعیت زانو در بغل ننشینید.
- حداقل 3 ساعت قبل از خواب چیزی نخورید.
ـ موقع خوابیدن زیر سر خود را 10 تا 12 سانتیمتر بالاتر ببرید.
- موقع خوابیدن به پهلوی راست و کمی خمیده بخوابید.
- تعداد دفعات وعده ی غذا را زیاد و حجم آن را کم کنید تا معده تان زیاد پُر نشود.
- در طی روز زیاد دولا و راست نشوید.
ـ اگر اضافه وزن دارید، وزنتان را كم كنید.
ـ از پُرخوری پرهیز كنید.
- باید از خوردن وعده های غذایی خیلی سنگین و چرب بپرهیزید.
- سعی کنید همراه وعده های غذایی آب نخورید.
ـ از خوردن غذاهای اسیدی مثل انواع گوشت،حبوبات و تخم مرغ پرهیز کنید، زیرا ترشح اسید معده را بسیار افزایش می دهند.
- مصرف میوه های ترش و اسیدی مثل انواع آلو و گوجه ، غذاهای تند(ادویه دار) و نوشابه های گازدار را کاهش دهید.
- موادی مثل نعنا،قهوه، شکلات و الکل را مصرف نکنید.
- اگرزخم یا التهاب معده دارید، از خوردن میوه ی خام پرهیز کنید.
- لباسهای تنگ نپوشید و كمربندتان را محكم نبندید.
- اگر سیگاری هستید، سیگار كشیدن را ترك كنید.
درمان این بیماری اغلب با خوردن آنتی اسیدها بهبود مییابد. داروهای آنتی اسید، اسید موجود در معده را خنثی میكنند. سعی كنید آنتی اسیدی مصرف كنید كه هم «هیدروكسید منیزیم» و هم «هیدروكسید آلومینیوم» داشته باشد.
اگر تغییر سبك زندگی و مصرف آنتی اسید در بهبود علائم شما كمكی نكرد، به پزشك مراجعه كنید تا داروی دیگر یا یك سری آزمایش برای شما تجویز كند. این آزمایشات شامل عكس برداری از قفسه سینه برای بررسی وجود زخم، ارزیابی وضعیت اسید داخل مری، آندوسكوپی مری و پیدا كردن باكتری مولد زخم است.
ضمیمه:
مصرف قهوه و چای پر رنگ در بروز زخم معده نقش دارند.
مصرفقهوه،چایپر رنگ، الكل وادویه در تشدید و بروز بیماری زخم معده دخالت دارند. همچنین مصرف زیاد غذاهای ترش ، شور، میوه و سبزیجات خام و برنج نیز در ازدیاد ترشح اسید معده و سوزش و دردهای معده و اثنی عشر و در نتیجه مزمن شدن و تورم آن دخالت دارند.
مبتلایان به زخم معده و اثنیعشر و ناراحتی روده بهتر است از غذاهایی استفاده كنند كه هضم شان آسان و ساده بوده و باعث نفخ دستگاه گوارش نشود.
استرس و فشار عصبی، داشتن گروه خونی O، میكروب هلیكو باكترپیلوری، مصرف قهوه و الكل از عوامل تشدید كنندهزخم معده و اثنیعشر هستند.
البته باید متذکر شوم که مصرف میوه و سبزی خام در افرادی که ناراحتی معده دارند، مضر است. بنابراین باید میوه و سبزی را تا حد ممکن به صورت پخته مصرف کنند.
منبع : www.tebyan.net
نظر بدهید