• نظرات: 0

گاستریت یا ورم معده

گاستریت یا ورم معده به حالتی گفته می شود که در آن معده دچار التهاب یا عفونت خفیف در لایه مخاطی می شود و معمولا به دو حالت ورم معده شدید یا مزمن بروز می کند.گاهی اوقات ممکن است ورم معده در صورت طولانی شدن منجر به زخم سطحی معده شود.

● چه عواملی باعث بروز گاستریت می شوند؟

کشیدن سیگار، زیاده روی در خوردن بویژه مصرف مواد غذایی که به سادگی قابل هضم نیستند، ترشح بیش از اندازه اسید معده که اغلب در نتیجه مصرف نوشیدنی های الکلی صورت می گیرد، ابتلا به عفونت های باکتریایی یا عفونت های ویروسی که این نوع از ورم معده ممکن است مسری باشد، مصرف زیاد کافئین و مصرف برخی از داروها مانند: آسپرین ، داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی ، استرس ، رژیم غذایی نامناسب ، ابتلا به برخی از بیماری ها که باعث کاهش مقاومت می شوند، خستگی یا کار زیاد و در نهایت وجود باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده همگی می توانند از عوامل بروز بیماری گاستریت باشند.

همچنین گاهی اوقات گاستریت پس از انجام یک عمل جراحی مهم یا یک آسیب روحی، سوختگی یا ابتلا به عفونت های شدید بروز می کند.

برخی از بیماری های خاص نیز مانند کم خونی شدید، اختلالات دستگاه ایمنی خودکار موجب ابتلا به گاستریت می شود. لازم به ذکر است که مصرف برخی از مواد تحریک کننده مانند ادویه هایا غذاهای آلرژی زا نیز می تواند این مشکل را تشدید کند.

● علائم بیماری گاستریت کدامند؟

شایع ترین علائم این بیماری درد شکمی و دل پیچه، سیاه شدن اجابت مزاج در اثر خونریزی گوارشی ، احساس سوزش در بالای شکم و گاهی استفراغ، بی اشتهایی، تب ، ضعف ، تورم شکم، درد تند، مبهم و یا آزاردهنده در قفسه سینه، احساس اسید معده در دهان و ندرتا اسهال است. گاستریت همچنین با آروغ یا نفخ همراه است.

علاوه بر این در گاستریت حاد علائمی چون کوفتگی، احساس پر بودن معده، سر درد، سر گیجه، تشنگی شدید، تنفس تند، کشیدگی شکم، حساس و سفت شدن شکم مشاهده می شود.

در گاستریت مزمن ممکن است اختلال در حرکت معده و بروز علائمی چون علائم زخم معده بروز کند.

● چگونه می توان از ابتلا به گاستریت پیشگیری کرد؟

اگرچه شما همیشه نمی توانید مانع از بروز عفونت ناشی از باکتری هلیکوباکتر پایلوری شوید اما توصیه های زیر برای کاهش خطر ابتلا به گاستریت مفید هستند.

یکی از راههای مهم پیشگیری از بروز این بیماری رعایت کردن حد تعادل در خوردن و آشامیدن است. هوشمندانه غذا بخورید. اگر اغلب اوقات هضم غذا برای شما دشوارست، تعداد وعده های غذایی را اضافه کرده اما از حجم غذا در هر وعده بکاهید. از مصرف مواد غذایی که دریافته اید معده شما را تحریک می کنند مانند غذاهای ادویه دار، مواد خوراکی اسیدی، غذاهای سرخ کرده و یا پرچرب پرهیز کنید.

همچنین به خاطر داشته باشید، بویژه کسانی که مستعد ابتلا به ورم معده هستند نباید وعده های غذایی را فراموش کنند و باید برای هر روز برنامه غذایی منظمی را دنبال کنند.

از مصرف نوشیدنی های الکلی بپرهیزید چراکه الکل باعث تحریک پذیری و ساییده شدن لایه مخاطی معده شده و در نهایت منجر به التهاب و خونریزی معده می شود.

سیگار نکشید.کشیدن سیگار در لایه محافظ معده اختلال ایجاد کرده و معده را مستعد ابتلا به گاستریت و همچنین زخم معده می کند. سیگار در عین حال اسید معده را افزایش می دهد، بهبود معده را به تاخیر می اندازد و یکی از فاکتورهای مهم خطرزا در ابتلا به سرطان معده است.

حتی المقدور از مصرف داروهایی که معده شما را ناراحت می کند، خودداری کنید. نوع داروی مسکنی که استفاده می کنید تغییر دهید. اگر برایتان مقدور است از داروهایی چون آسپرین و ایبوبروفن استفاده نکنید. این قبیل داروها می توانند منجر به التهاب معده شده و تحریکات موجود در معده را تشدید کنند. در عوض می توانید از مسکن های حاوی استامینوفن مصرف کنید.

در مورد مصرف داروی مناسب همچنین می توانید با پزشک مشورت کنید تا بهترین راه حل را در اختیار شما قرار دهد. در صورتی که می دانید چه عواملی می تواند در شما باعث بروز یا تشدید این حالت شود باید آن عامل را حذف کنید که معمولا در این صورت ظرف چند روز بهبودی حاصل می شود.

● راههای درمان بیماری گاستریت کدامند؟

درمان گاستریت بستگی به عامل خاص بروز آن دارد و ممکن است شامل تغییر در نحوه زندگی، مصرف دارو و یا در موارد بسیار نادر انجام جراحی برای درمان بیماری و یا حالت خاصی که منجر به ورم معده شده است، باشد.

تشخیص این بیماری با استفاده از روش آندوسکوپی و دیدن درون معده انجام می گیرد. در این روش یک لوله انعطاف پذیر از مری به داخل معده هدایت می شود. به هنگام آندوسکوپی امکان دارد تکه کوچکی از بافت از مخاط معده برداشته شود و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده شود. هدف از استفاده از این روش رفع علائم و حذف دارو یا ماده ای است که باعث ناراحتی معده می شود.

در صورت بروز خونریزی زیاد ممکن است نیاز به بستری کردن وجود داشته باشد. برای ناراحتی و درد خفیف می توان از داروهای خنثی کننده اسید یا استامینوفن استفاده کرد اما از آسپیرین استفاده نکنید.

امکان دارد سایر داروها مثل داروهای بهبود دهنده زخم نیز تجویز شوند. در روز اول حمله ورم معده غذاهای جامد نخورید. مرتبا مایعات و ترجیحا شیر یا آب بنوشید. تدریجا رژیم غذایی عادی خود را از سر گیرید، اما از غذاهای داغ و پر ادویه ، الکل ، قهوه و غذاهای اسیدی پرهیز کنید تا زمانی که علائم کاملا برطرف شوند.

در پایان به خاطر داشته باشید که مشکلات گوارشی ازبهم خوردگی ساده معده گرفته تا سرطان معده می توانند به دلایل بسیاری از جمله شکل زندگی که ما انتخاب می کنیم و برایمان قابل کنترل است، بروز کنند. در مجموع باید دستگاه گوارش را سالم نگه داشت که در این زمینه می توان از توصیه های پزشکان کمک گرفت.

آشنایی با هلیکوباکترپیلوری

هلیکوباکترپیلوری یک باسیل گرم منفی خمیده است که در لابلای مخاط معده و گاهی دئودنوم و مری زندگی میکند. این باکتری به هیچوجه جزء فلور طبیعی نبوده بلکه در افراد آلوده ایجاد التهاب مزمن سطحی و منتشر در معده میکند.

خصوصیات بیوشیمیایی این باکتری تولید آنزیم اوره آز است. انتقال بیماری معمولا” ازطریق مدفوعی دهانی صورت میپذیرد. زیرا شیوع این باکتری در افرادی که از لحاظ بهداشتی در سطح پایین هستند یا در کسانی که به طور جمعی زندگی میکنند بیشتراست. شیوع هلیکوباکتر در درجهی اول به سن و منطقهی جغرافیایی وابسته است همچنین شیوع آن در مردان و زنان یکسان است.
هلیکوباکتر قادر است در مخاط معده یعنی جائیکه بسیاری از باکتریها قادر به ادامهی زندگی نیستند زنده بماند. اما زمانی که اسیدیتهی معده کاهش مییابد باکتریهای دیگر قادر به ادامهی زندگی هستند دلیل آن شاید رقابت با سایر باکتریهاست. تشخیص براساس رادیولوژی، آندوسکوپی، تست اوره آز و تاریخچهی بیماری صورت میگیرد. اما این روشها وقتگیرو گاهی تهاجمی و حساسیت آن کاملا” مشخص نیست. اما روش الایزا با مشخص کردن آنتی بادیهای اختصاصی این مشکل را از بین برده است به طوری که با یک روش غیر تهاجمی و در یک زمان کوتاه میتوان به نتایج دلخواه دست یافت.

بررسیهای گوناگون وجود آنتی بادی علیه هلیکوباکتر و بیماری معده را به اثبات رسانده است. رابطهی مشخصی بین تراز سرمی آنتیبادی IgM و بافتهای بالینی وجود دارد به طوری که افزایش تراز سرمی ایمونوگلوبولین در گاستریت حاد دیده میشود. این آزمایش به عنوان یک تست غربالگری سریع و همچنین در تشخیص زودرس عفونت هلیکوباکتر بسیار مفید است، زیرا پاسخ ایمنی غالبا” قبل از علائم بالینی بروز می کند.

تفسیر نتایج:

با توجه به نتایج به دست آمده بیمار را به سه گروه تقسیم میکنند.
۱ - نمونههای منفی کمتر از ۲۰ که در این مرحله به بیماران توصیه میشود درصورت وجود علائم به جهت اینکه در مراحل اولیه نتایج اولیه ممکن است منفی باشد آزمایش به فاصلهی چند روز تکرارشود.
۲ - نمونههای مشکوک با میزان ۲۰ تا ۳۰ که تکرار آزمایش به فاصلهی چند روز توصیه میشود در صورت جواب مشکوک مجدداندازهگیری آنتیبادی ضد این باکتری به روشهای دیگر پیشنهاد میگردد.
۳ - نمونهی مثبت بالاتر از ۳۰ که بیمار ممکن است مبتلا به هلیکوباکتر باشد اما لزوما نشانگر وجود بیماری نیست.
با توجه به اینکه شیوع بیماری به منطقهی جغرافیایی و وضع اقتصادی بستگی دارد پیشنهاد میگردد در هر منطقه مقادیر نرمال با توجه به شیوع بیماری در نظر گرفته شود.

شیوع میکرب «هلیکوباکترپیلوری» در ایران بیشتر از ۷۰ درصد است.

این باکتری از انسان به انسان و از راه دهانی – مدفوعی قابل گسترش است. به عبارت دیگر این باکتری از فرد آلوده و از طریق مدفوع منجر به آلودگی آب و مواد غذایی شده و در صورت مصرف مواد غیر بهداشتی و آب آلوده به افراد دیگر منتقل میشوند.

بعد از ورود این باکتری، مخاط معده تحلیل و منجر به بیماریهای مختلفی از جمله زخمهای گوارشی و سرطان معده میشود.
طبق بررسیهای انجام شده وجود این باکتری در ۸۰ درصد بیماران زخم اثنیعشر، ۶۰ درصد بیماران زخم معده و در ۷۰ درصد سرطانهای معده محرز است.

با روشهای آندوسکوپی، نمونهبرداری از مخاط معده، روشهای غیر تهاجمی چون انجام تست تنفسی اوره با بررسی هوای بازدمی افراد، بررسی آنتیبادی بر علیه باکتری در خون افراد و انجام آزمایشات تخصصی بر روی مدفوع، میتوان از وجود این باکتری در سیستم گوارشی فرد مطمئن شویم.

نحوه مقابله با هلیکوباکترپیلوری

از بین بردن عفونت هلیکوباکترپیلوری برخلاف اکثر عفونتها، بسیار مشکل می باشد و برای این کار لازم است که چندین دارو و به طور همزمان مصرف شود. دلیل این امر آن است که این عفونت در مخاط معده برای خود پناهگاههای ویژهای درست میکند که اکثر داروها نمیتوانند به آن نفوذ نمایند.

گفته شده است که در طی ۱۰ سال گذشته، انواع مختلفی از درمانهای دارویی معرفی شده است که اگر آنها به طور صحیح مصرف می شدند، حدود ۹۰ درصد افرادی که از آنها استفاده کردهاند از دست این عفونت خلاص میشدند. شایعترین نوع درمانی که امروزه در بریتانیا تجویز میشود، استفاده از سه نوع دارو به مدت یک هفته میباشد. دو تا از این داروها آنتیبیوتیک می باشند و داروی سومی، یک داروی متوقف کننده قوی ترشح اسید معده (مثل داروی اومپرازول) میباشد.

اکثر درمانهایی که امروزه برای از بین بردن عفونت هلیکوباکترپیلوری به کار میروند بیخطر هستند و فقط ممکن است مشکلات جزئی ایجاد نمایند، اما بعضی از آنتیبیوتیکها میتوانند باعث تهوع، استفراغ و یا اسهال شوند. کامل کردن دوره درمان همانگونه که پزشک تجویز مینماید. از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا شایعترین علت عدم موفقیت در درمان، عدم مصرف داروها به طور مناسب میباشد.

بعد از اینکه دوره درمان به پایان رسید، برای اینکه ببینیم که آیا عفونت هلیکوباکترپیلوری ریشهکن شده است، باید یک آزمایش انجام دهیم (معمولاً آزمایش تنفسی اوره). حدود ۱۰ درصد افراد نیاز خواهند داشت که درمان را دوباره تکرار کنند، زیرا در درمان اول، عفونت هلیکوباکترپیلوری از بین نرفته است. گاهی اوقات حتی با چندین بار تکرار در درمان نیز عفونت از بین نمیرود. در چنین مواردی معمولاً از درمانهای مختلف استفاده میشود . خیلی به ندرت ممکن است فردی که با درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری را ریشهکن کرده است دوباره به این عفونت دچار شود.
اگر بعد از درمان موفقیتامیز در ریشهکن کردن هلیکوباکترپیلوری، علایم بیماری باز هم باقی ماندند، ممکن است این علایم به علت چیز دیگری ایجاد شده باشند.

هلیکوباکترپیلوری به مدت چندین هزارسال است که در پستانداران وجود دارد و در بیشتر موارد به نظر میرسد ه این باکتری باعث مشکلی نمیشود. گرچه بدون شک این عفونت در بعضی موارد باعث بروز بیماری میشود، اما ممکن اس

کمک به موفقیت درمان

داروهایتان را دقیقاً همان‏گونه که پزشک یا داروسازتان به شما آموزش می‏دهد مصرف کنید. مصرف داروها ممکن است باعث شودکه شما برای مدت زمان کوتاهی احساس کنید که حالتان بدتر شده اما باید بدانید که این بهترین راه برای کشتن تمام باکتری‏های هلیکوباکترپیلوری و ممانعت از برگشت زخم است. پرهیز از کشیدن سیگار و عدم مصرف مسکن‏هایی مانند آسپیرین و داروهای مشابه می‏تواند به بهبود زخم و جلوگیری از برگشت آن کمک کند.

اشتراک گذاری :