بیماری فیستول مقعد
یکی از بیماری های نسبتاً شایع مقعد و در واقع یکی از شدیدترین و جدی ترین بیماریهای مقعد، بیماری های فیستول مقعد می باشد. معمولا در 50 درصد موارد به دنبال درمان آبسه ای که اطراف مقعد به وجود می آید (که معمولاً هم آبسه نیاز به تخلیه اورژانس با لیزر یا جراحی دارد) فرد دچار فیستول می گردد.
فیستول مقعد شامل دهانه ای در اطراف مقعد می باشد که گهگاه از آن چرک خارج می شود.
پس از تخلیه آبسه به طور خود به خود یا توسط جراح، پس از حدود دو هفته علائم کاملا رفع می شوند و فرد سلامت کامل خود را به دست می آورد، ولی در بعضی افراد دهانه ای که برای خروج چرک به روش جراحی یا به طور خود به خود ایجاد شده است، باز می ماند.
این دهانه در واقع توسط مجرای باریکی به روده بزرگ و مقعد راه دارد و مانند تونل باریکی، پوست اطراف مقعد را به داخل روده بزرگ وصل می کند. به این مجرای باریک، فیستول اطراف مقعد گفته می شود. البته گاهی نیز بدون سابقه بارزی از علائم آبسه مقعدی، فرد دچار فیستول می شود.
علائم فیستول مقعدی
ترشح مداوم یا متناوب
وجود یک برجستگی سفت و دردناک به هنگام لمس
درد به هنگام اجابت مزاج یا پس از آن
تغییر رنگ پوست اطراف فیستول
فیستول مقعدی باعث می شود که محتویات میکروبی داخل روده ی بزرگ از طریق مجرای مذکور، به زیر پوست راه پیدا کنند و هر چند مدت، باعث ایجاد عفونت یا ترشح یا آبسه یا ایجاد حالتی مثل جوش چرکی گردد که باعث درد و ترشح در ناحیه می شود و پس از تخلیه شدن ترشحات، درد فروکش می کند.
علل
از بین رفتن بافت به علت گسترش آبسه زمینهای
گسترش عفونت ناشی از پارگی در مجرای مقعدی
گاهی در نتیجه عواملی چون ضربه، عفونت راست روده (از جمله با میکروبی به نام کلامیدیا)، سرطان، و اشعه درمانی ایجاد میشود.
تشخیص
اولین راه معاینه می باشد، دومین راه انجام گرافی های مختلف که در قدیم توصیه می شد فیستول گرافی انجام شود که این فیستول گرافی متاسفانه سابقه خوبی ندارد، هیچ جراحی از آن راضی نمی باشد زیرا فیستول گرافی را یک رادیولوژیست انجام می دهد که آشنایی کافی و لازم را با این بیماری ندارد.
دو روش دیگر نیز وجود دارد:
1. .MRI
خیلی کمک کننده می باشد ولی باز ارتباطی از مسیر فیستول با اسفنکترها نشان نمی دهد هر چند که تا حدودی مسیر را نشان می دهد.
2. سونوگرافی آندوآنال
شاه کلید راه های تشخیص یک سونوگرافی آندو آنال می باشد. در سونوگرافی آندو آنال شما دقیقاً ضخامت اسفنکتر داخلی، خارجی، مسیر فیستول که به کدام قسمت فضاهای اطراف مقعد ارتباط پیدا کرده را برای ما مشخص کرده، در واقع یک نقشه از مسیر فیستول به ما می دهد که ما با توسل به آن راهنمایی که دریافت کردیم خیلی راحت مسیر را پیدا کرده و بعد از پیدا کردن مسیر، سقف آن را تخریب می کنیم. هر چند یک جراح مشهور انگلیسی می گوید من هیچ کار تشخیصی بهتر و معتبرتر از پروب خودم با نوک انگشت نشانه دست راستم برای تشخیص فیستول سراغ ندارم. یعنی بعضی از مواقع است که شما حتی آدرس با سونوگرافی هم دارید اما واقعاً اون چیزی نیست که در آنجا داده شده است. ولی مواردی می باشد که حتماً تجربه ی یک جراح خیلی کمک می کند، و این خیلی مهم است که یک جراح آیا هفته ای یک بار انجام می دهد یا ماهی یک بار یا سالی یک بار؟ این امر خیلی مهم بوده چون کسی که روزانه یا هفته ای کاری را انجام می دهد به طور قطع تبحر بیشتری دارد.
درمان فیستول مقعدی
درمان این بیماری فقط به روش جراحی است، یک جراحی کوچک برای برداشتن فیستول. معمولاً این کار با بی حسی موضعی انجام می پذیرد (البته گاهی بیهوشی عمومی لازم می شود).
بسته به عمق درگیری، روش های جراحی مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. پس از عمل جراحی، بیمار معمولا عصر همان روز یا روز بعد از بیمارستان مرخص می شود.
مراقبت از محل عمل شده، به صورت نشستن در لگن آب گرم حاوی چند قطره بتادین، سه الی چهار بار در روز و هر بار به مدت بیست دقیقه است که برای دو هفته ادامه می یابد. در صورت وجود درد از داروی مسکن استفاده می شود. سایر مراقبت ها بسته به نظر جراح، برای بیمار شرح داده می شود.
قابل ذکر است که امروزه عمل فیستول مقعد با لیزر قابل انجام است. در این عمل باید از لیزرهای پر توان استفاده و مراحل جراحی مانند جراحی باز است.
فواید لیزر
چرا استفاده از لیزر به جراحی باز ارجح است؟
لیزر در هنگام برش و برداشتن تگ پوستی انتهای عصب بریده شده را ترمیم می کند و در نتیجه بیمار بعد از عمل درد نداشته یا درد بسیار کمی دارد.
لیزر عروق کوچک بریده شده در هنگام همل را ترمیم می کند و در نتیجه خونریزی هنگام عمل کاهش می یابد.
این عمل به طور سرپایی و بدون بیهوشی قابل انجام است.
بیمار فقط شب اول استراحت می کند و نیاز به استراحت بیشتر ندارد.
بیمار بازگشت سریعتر به محیط کار وزندگی طبیعی خود دارد.
با این نوع لیزر می توان تمام انواع هموروئید و حتی شقاق و فیستول همزمان را درمان نمود.
لیزر محیط عمل را استریل کرده و باعث کاهش عفونت محل عمل می شود. قابل ذکر است به همین علت انتقال بیماری های ویروسی از جمله هپاتیت و ایدز به صفر می رسد.
لیزر هنگام عمل به بافت اطراف صدمه نمی زند و مانند کوتر باعث نکروز نمی شود. به همین علت درد بعد از عمل کاهش داشته و به اسفنکتر مقعد اسیبی وارد نمی شود. این مزیت لیزر باعث کاهش عارضه بی اختیاری مقعد می شود.
نظر بدهید